ႏိုင္ငံ့ လူနည္းစု၀င္ မြတ္စ္လင္မ္ေတြကို မတရားဆက္ဆံေနတဲ့ ျမန္မာ အစိုးရဟာ လူတစ္ဒါဇင္နဲ႔ အထက္ကို အၾကမ္းဖက္ အုပ္စု၀င္ေတြပါဆိုၿပီး ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းထားပါတယ္။ ဒီအေပၚ တရာခံေရွ႕ေနမ်ားနဲ႔ လံုၿခံဳေရးကၽြမ္းက်င္သူမ်ားက အဲ့ဒီလို လႈပ္ရွားမႈျဖစ္စဥ္မ်ဳိး တကယ္မရိွေၾကာင္း ဆိုပါတယ္။
ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရက ျမန္မာမြတ္စ္လင္မ္ စစ္တပ္ အမွန္ရိွေၾကာင္း တစ္စံုတစ္ရာေသာ အေထာက္အထားကို ဖြင့္ထုတ္ေဖာ္ျပဖို႔ ျငင္း ဆိုထားတယ္။ ဒါဟာ မြတ္စ္လင္မ္ေတြကို ကာလၾကာရွည္ ညွင္းဆဲမႈကိစၥမွာ အခင္းအက်င္းသစ္ တစ္ရပ္ျပင္ဆင္ႏိုင္ဖို႔ အစၥလာမစ္ အၾကမ္းဖက္ အႏၲရာယ္ရိွေနေၾကာင္း အစိုးရဖက္က တီထြင္လိုက္တာလို႔ ခန္႔မွန္းခ်က္ျမွင့္တက္လာေနပါတယ္။ ဖမ္းဆီးခံရတဲ့ပမာဏ အတိအက်ကို ရွင္းလင္းစြာ မသိရိွရေသးပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ The Intercept သတင္း႒ာနက အမႈသံုးခုနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံထဲ အင္တာဗ်ဴးေတြလုပ္ခဲ့သလို အေထာက္အထားေတြလည္း ရရိွထားၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ပထမအမႈကေတာ့ အၾကမ္းဖက္အုပ္စုနဲ႔ ဆက္ႏႊယ္ေနတယ္လို႔ စြပ္စြဲခံရသူ ၁၂ ဦးရဲ႕ကိစၥျဖစ္ပါတယ္။ ဒုတိယအမႈကေတာ့ ႏိုင္ငံတြင္း ဗံုးေထာင္ဖို႔စီစဥ္ေနတယ္လို႔စြပ္စြဲခံရသူ ၅ ဦးရဲ႕ကိစၥျဖစ္ၿပီး၊ တတိယအမႈကေတာ့ အၾကမ္းဖက္အုပ္စုကို ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ပါတယ္လို႔စြပ္စြဲခံထားရသူရဲ႕ကိစၥျဖစ္ပါတယ္။
The Intercept သတင္းေအဂ်င္စီကရရိွထားတဲ့ ရံုးအမႈတြဲစာတမ္းတစ္ရပ္မွာ “တရားခံေတြဟာ တရားမ၀င္ထူေထာင္ လႈပ္ရွားေနတဲ့ ျမန္မာမြတ္စ္လင္မ္ စစ္တပ္ရဲ႕ စစ္စခန္းမ်ားမွာ သင္တန္းတက္ေရာက္ခဲ့တယ္”လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
မြတ္စ္လင္မ္ေတြဟာ တရား၀င္စာရင္းအင္းအရ ျမန္မာ့လူဦးေရရဲ႕ ၄ ရာခိုင္ႏႈန္းသာရိွပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပမာဏအမွန္က ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္း အထိလည္း ရိွေကာင္းရိွပါလိမ့္မယ္။ မြတ္စ္လင္မ္ေတြထဲ လူဦးေရအမ်ားဆံုးကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္း ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ရိွတဲ့ ေဒသခံရိုဟင္ဂ်ာအုပ္စုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အျခားအုပ္စုေတြက ႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္းမွာ ျပန္႔က်ဲလ်က္ရိွပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြက ညွင္းဆဲႏွိပ္ကြပ္မႈ အခံရဆံုးအုပ္စုျဖစ္ပါတယ္။ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္မွ အစိုးရက ျငင္းပယ္ထားတယ္။ သူတို႔ဟာ လူမ်ဳိးသုဥ္း ရွင္းလင္းေရး အစီအစဥ္ရဲ႕ပစ္မွတ္ေတြျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ နယ္ေျမစြန္႔ေျပးေလွစီးခရီးသည္ေတြ ဘ၀ကို ေရာက္သြားေစတယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႕အသီးသီးက ဆိုၾကတဲ့အျပင္၊ ယခုႏွစ္ပထမလေလးလတာအတြင္း အသက္ဆံုးရႈံးသူဦးေရ ခန္႔မွန္း ၃၀၀ မွ်ရိွေၾကာင္း ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာကုလသမဂၢေကာ္မရွင္နာမင္းႀကီးက ဆိုပါတယ္။
ရိုဟင္ဂ်ာမဟုတ္တဲ့ မြတ္စ္လင္မ္ေတြလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံသားျဖစ္ေနပါလ်က္ ခြဲျခားခ်ဳိးႏွိမ္မႈကို ခံစားေနၾကရပါတယ္။ လက္ရိွႏွစ္မ်ားအတြင္း ရခိုင္ျပည္နယ္ျပင္ပမွာ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရးအၾကမ္းဖက္မႈေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ပြင့္ထြက္လာခဲ့ပါတယ္။ မြတ္စ္လင္မ္ေတြဆီမွာ “ျမန္မာမြတ္စ္လင္မ္စစ္တပ္ရိွတယ္” သို႔မဟုတ္ အၾကမ္းဖက္လႈပ္ရွားမႈေတြလုပ္ဖို႔ ႀကံစည္ေနတယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြက အမ်ားအားျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္းနဲ႔ ေျမာက္ပိုင္းေဒသမ်ားတစ္ခြင္ အသံလႊင့္ထားၾကတယ္။
ဆယ္စုႏွစ္ ၅ ခုၾကာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး လြန္ေျမာက္ၿပီးေနာက္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားက စည္းကမ္းက်နေသာဒီမုိကေရစီစနစ္ ဆိုတဲ့အသံုးအႏႈန္းနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး အကူးအေျပာင္းကို ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ စတင္ျပဳလုပ္ခဲ့တယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းေတြနဲ႔ အရပ္သားတစ္ပိုင္း အစိုးရကို ဖန္တီးခဲ့တယ္။ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ရာေပါင္းမ်ားစြာကို လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္နဲ႔ လႊတ္ေပးခဲ့တယ္။ ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုလည္း ၁၅ ႏွစ္တာေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ခံဘ၀ကေန ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ လႊတ္ေတာ္အမတ္ အျဖစ္ အေရြးခံေစခဲ့ၾကတယ္။
ဒီကူးေျပာင္းျခင္းက ႏွစ္တိုတိုအတြင္း ႏိုင္ငံတကာရဲ႕လက္ခံမႈကို မထင္မွတ္ေလာက္ေအာင္ အတိုင္းအတာတစ္ရပ္အထိ ရရိွသြားေစခဲ့တယ္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ ဘားရက္အိုဘားမားက ျမန္မာႏိုင္ငံကိုလာေရာက္တဲ့ ပထမဆံုးအေမရိကန္သမၼတ ျဖစ္လာၿပီး ကူးေျပာင္းမႈလုပ္ငန္းစဥ္ကို ခ်ီးက်ဴးခဲ့တယ္။ ဟီလာရီကလင္တန္လည္း ၂၀၁၄ ခုနွစ္ လာေရာက္တဲ့အျပင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္အေပၚ အမႊမ္းတင္မႈရိွခဲ့တယ္။ ျမန္မာအစိုးရဟာ မိမိတို႔ရဲ႕ ပံုရိပ္အေရာင္တင္ႏိုင္ဖို႔ ကလင္တန္ရဲ႕ သမၼတေနရာ မဲဆြယ္လႈပ္ရွားမႈ ဥကၠဌ ဂၽြန္ပိုတက္စ္တာ တည္ေထာင္ထားတဲ့ Podesta Group ကိုပင္လွ်င္ ငွားရမ္းထားၿပီးျဖစ္ပါတယ္။
မည္သို႔ပင္ဆိုေစကာမူ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ လူမ်ားစုတိုင္းျပည္အတြက္ ႏိုင္ငံေရးလြတ္လပ္ခြင့္တိုးတက္လာမႈမ်ားဟာ လူနည္းစု၀င္ မြတ္စ္လင္မ္ေတြ အတြက္ ကံၾကမၼာဆိုး၀ါးဖုိ႔ ေတ့ေတ့ဆိုင္ဆိုင္ျဖစ္လာတယ္လို႔ ဆိုရမွာပါပဲ။
ျမန္မာႏိုင္ငံထဲက မြတ္စ္လင္မ္မ်ားဟာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္လူမ်ားစုအ၀န္းအ၀ိုင္းအၾကား ႏိုင္ငံျခားသားေတြ အျဖစ္ အႀကီးအက်ယ္ ပံုေဖာ္ခံေနၾကရတယ္။
၂၀၀၁ ခုႏွစ္ ဘုရွ္အစိုးရ လက္ထက္က သူတို႔ရဲ႕ “အၾကမ္းဖက္မႈေပၚစစ္ဆင္ေရး” စတင္လိုက္ရာက ျမန္မာမြတ္စ္လင္မ္ေတြဟာ အၾကမ္းဖက္ အႏၲရာယ္ရွင္ေတြအျဖစ္ စတင္ထိုးေကၽြးခံရတာပါပဲ။ အေမရိကန္အစိုးရက စစ္အာဏာရွင္အုပ္စုကို ဖယ္ၾကဥ္ပစ္ဖို ႔ႀကိဳးစားေနခ်ိန္မွာ ႏိုင္ငံတကာ မ်က္ႏွာသာေပးမႈ ရလိုတဲ့အတြက္ ျပဳလုပ္လိုက္တာလို႔ျမင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စစ္အုပ္စုရဲ႕ မြတ္စ္လင္မ္ေတြအေပၚရုပ္လံုးေဖာ္ခ်က္နဲ႔အတူ ျပႆနာတစ္ခု ျပဴထြက္လာပါေတာ့တယ္။ အဲ့ဒါက လတ္တေလာဆယ္စုႏွစ္မ်ား အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံထဲက တကယ့္ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈေတြမွာ မြတ္စ္လင္မ္ေတြလုပ္ေဆာင္ခဲ့ေၾကာင္း မည္သည့္မွတ္တမ္း အေထာက္အထားမွ ရိွ မေနျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ခုခ်ိန္မွာေတာ့ အေမရိကန္နဲ႔ အျခား ရန္ဖက္ေတြ ခ်ီးက်ဴးခဲ့တဲ့ အကူးအေျပာင္းကာလ၊ ႏို၀င္ဘာမွာ က်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔အတူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းအဖြဲ႕ျမန္မာ အစိုးရက ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းမွာေရာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြလႊမ္းမိုးတဲ့ေရြးေကာက္ပြဲမွာပါ မိမိတို႔ရဲ႕ၾသဇာအာဏာခ်ဳပ္ကိုင္မႈ တရား၀င္ျဖစ္ဖို႔ ခါတိုင္းအခ်ိန္မ်ားထက္ ပိုမိုလိုအပ္ေနပါၿပီ။ အၾကမ္းဖက္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ အႏၲရာယ္သစ္တစ္ရပ္ကို ထုတ္ျပလိုက္ျခင္းဟာ “မိမိတို႔သာလွ်င္ စည္းကမ္းက်နေသာဒီမိုကေရစီစနစ္ျဖစ္ထြန္းဖို႔ ႏိုင္င့ံလံုၿခံဳေရးကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္သူျဖစ္တယ္” ဆိုတဲ့ စစ္တပ္ရဲ႕ ႏွစ္ရွည္လမ်ား ေၾကြးေၾကာ္ခ်က္ကို ေသြးသစ္ေလာင္းလိုက္ျခင္းပါပဲ။
ယမန္ႏွစ္ ႏို၀င္ဘာ ၁၇ ရက္ညဥ့္ေႏွာင္းပိုင္း မႏၲေလးၿမိဳ႕က စိုးမိုးေအာင္တို႔မိသားစုတစ္စုလံုး မိမိတို႔အိမ္ထဲ အိပ္ေမာက်ေနစဥ္မွာ ရဲတပ္သား ၆ ဦး ရုတ္တရက္စီးနင္း၀င္ေရာက္လာတယ္။ မိမိရဲ႕သားျဖစ္သူကို သူတို႔လက္ထဲလႊဲအပ္ဖို႔ မိသားစုကို ေတာင္းဆိုတယ္။ သူတို႔အိမ္ကို၀ိုင္းရံထားတဲ့ စစ္သားေရာ၊ ရဲသားေတြပါ ဘယ္သူကမွ ဖမ္း၀ရမ္းပါေၾကာင္း မျပသခဲ့ပါဘူး။ ရဲစခန္းမွာ ထိန္းသိမ္းထားၿပီး ၁၀ ရက္ေလာက္ ေတြ႕ခြင့္မေပးခဲ့ဘူး။ ေရွ႕ေနငွားဖို႔လည္း ျငင္းဆန္ခံခဲ့ရတယ္။ အသက္ ၂၄ ႏွစ္အရြယ္ သားျဖစ္သူ စိုးမိုးေအာင္ကို ရံုးတင္စစ္ေဆးတဲ့အခါက်မွ ျမန္မာမြတ္စ္လင္မ္စစ္တပ္ နဲ႔ ဆက္ႏႊယ္ပတ္သက္မႈနဲ႔ စြဲခ်က္တင္ထားေၾကာင္း သိလိုက္ရပါတယ္လို႔ မိခင္ျဖစ္သူ ေဒၚႏြယ္နီေအာင္က ယခုႏွစ္အေစာပိုင္း အင္တာဗ်ဴးမွာ ျပန္ေျပာင္းေျပာျပခဲ့ပါတယ္။
“စစ္စခန္းတစ္ခုမွာ သင္တန္းသြားတက္ခဲ့တယ္ဆိုၿပီး သူတို႔က ကၽြန္မသားကို စြပ္စြဲတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒါဟာ မျဖစ္ႏိုင္တဲ့ကိစၥပါ။ သူက အဆစ္အျမစ္ေရာင္ေရာဂါသည္ျဖစ္ၿပီး နာမက်န္းျဖစ္ေလ့ရိွတာေၾကာင့္ ဘယ္လို စစ္သင္တန္းမ်ား သြားတက္ႏိုင္မွာတဲ့လဲ” ဆိုၿပီး မႏၲေလးမွာ လူေတြ႕ေမးျမန္းစဥ္ သူမက ဆိုပါတယ္။
စိုးမိုးေအာင္ရဲ႕ေရွ႕ေန ေဒၚနႏၵာျမင့္သိန္းက အဆိုပါအမႈထဲက ေနာက္ထပ္သံသယစြဲခ်က္ေလးခုကို ကာကြယ္ေခ်ပေပးလ်က္ ရိွပါတယ္။ ျမန္မာမြတ္စ္လင္မ္စစ္တပ္အဖြဲ႕၀င္ဆိုၿပီး စြပ္စြဲရံုးတင္ခံေနရသူ စုစုေပါင္း ၁၂ ဦးရိွတယ္လို႔ The Intercept က ရလာတဲ့ အေထာက္အထားမ်ားက ေဖာ္ျပေနပါတယ္။ သူတို႔ဟာ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္ အေရးေပၚစီမံမႈအက္ဥပေဒအရ ထိန္းသိမ္းခံရတာ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ားကူညီေရးအသင္း Assistance Association for Political Prisoners (Burma) ရဲ႕ အဆိုအရ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူေတြ၊ အတိုက္အခံေတြကို မတရားဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းတဲ့အခါတိုင္း အလားတူပုဒ္မမ်ဳိး အသံုးျပဳေလ့ရိွတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
အယူခံ၀င္ေခ်ပခြင့္ မေပးခဲ့တဲ့အျပင္၊ အက်ဥ္းထဲမွာ ရက္မ်ားစြာထိန္းသိမ္းခံရၿပီးေနာက္ အစြပ္စြဲခံရသူက ၀န္ခံလက္မွတ္ထိုးေပးလိုက္ရတယ္။ တရားခံအမ်ားစုဟာ တရားခြင္မေရာက္ခ်ိန္က တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦးပင္ မသိကၽြမ္းၾကပါဘူး လို႔ ေဒၚနႏၵာျမင့္သိန္းက ဆုိပါတယ္။
“ျမန္မာမြတ္စ္လင္မ္စစ္တပ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အေထာက္အထားအတြက္ အထူးရဲတပ္ဖြဲ႕ကို သက္ေသခံအခ်က္အလက္ေတာင္းတဲ့အခါမွာ – အထက္ကေရာက္လာတဲ့သတင္းအခ်က္အလက္ျဖစ္လို႔ တရားရံုးျပင္ပမွာ ေျပာျပခြင့္မရိွဘူး ဆိုၿပီး ကၽြန္မကို အေျဖေပးခဲ့ပါတယ္” လို႔ သူမက ေျပာျပပါတယ္။
ဒီေဆာင္းပါးအတြက္ ျပဳလုပ္တဲ့လတ္တစ္ေလာအင္တာဗ်ဴးတစ္ခုမွာ သမၼတရံုးညႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးေဇာ္ေ႒းက အစိုးရကို အကာအကြယ္ေပးေျဖၾကားသြားပါတယ္။ “ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး႒ာနမွာ ဒီျဖစ္ရပ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အေထာက္အထားအားလံုး ရိွေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အမ်ားသိေအာင္ ထုတ္ျပခြင့္ မရိွပါဘူး။ ႏိုင္ငံေတာ္လံုၿခံဳေရးကိစၥျဖစ္ေနလို႔ပါပဲ”။ တရားရံုးမွာ စြဲခ်က္အေထာက္အထားေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ထားတာေၾကာင္း တရားခံအတြက္ တရားမွ်တမႈကို ဘယ္လိုေမွ်ာ္လင့္ႏိုင္မလဲလို႔ ဆက္ၿပီးေမးျမန္းရာမ်ာ သူက “သူတို႔အဖို႔ ဆက္တက္မယ့္ရံုးေတြမွာ အယူခံ၀င္ခြင့္ရိွပါတယ္” ဆိုၿပီး ေျဖၾကားပါတယ္။
အဆိုပါအုပ္စု၀င္ ဘယ္ႏွစ္ဦးထိ ရိွေနႏို္င္မလဲလို႔ေမးျမန္းတဲ့အခါ ဦးေဇာ္ေ႒းက အမ်ုိးသားလံုၿခံဳေရးနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ကိစၥျဖစ္လို႔ သတင္းေပါက္ၾကားမခံဘူး ဆိုၿပီး စကားလမ္းေၾကာင္းလႊဲခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူက “ႏိုင္ငံျပင္ပမွာ လႈပ္ရွားမႈအမ်ားအျပားရိွေနတယ္။ သူတို႔က ႏိုင္ငံတြင္းလူတစ္ခ်ဳိ႕နဲ႔ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈေတြ ျဖစ္လာေအာင္ လုပ္ခ်င္ေနၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ ျဖစ္လာႏိုင္ေခ်ရိွတဲ့ဘယ္တိုက္ခိုက္မႈကိုမဆို ကာကြယ္ႏိုင္ဖို႔ တင္ႀကိဳလက္ဦးမႈရယူျခင္းတစ္ရပ္ လုပ္ေဆာင္ေနျခင္းျဖစ္ပါတယ္” ဆိုၿပီး ေျပာၾကားသြားပါတယ္။
ယမန္ႏွစ္ကတည္းကစၿပီး အၾကမ္းဖက္ေခါင္းစဥ္တပ္ၿပီး ဖမ္းဆီးခံရသူ မြတ္စ္လင္မ္ေပါင္း ၁၀၀ ၀န္းက်င္ရိွေနၿပီလို႔ အရပ္ဖက္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုျဖစ္တဲ့ Legal Aid Documentation Team က ဆိုပါတယ္။
အၾကမ္းဖက္မႈေလ့လာေရး ကၽြမ္းက်င္သူမ်ား၊ လူ႔အခြင့္အေရးအုပ္စုမ်ားက “ျမန္မာမြတ္စ္လင္မ္တပ္မေတာ္” ရိွတယ္ဆိုတာကို အတည္ျပဳခ်က္မေပးႏိုင္ေသးပါဘူး။ ဒါ့အျပင္ စကၤာပူက အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံေရး အၾကမ္းဖက္မႈနဲ႔အၾကမ္းဖက္စနစ္ သုေတသန႒ာန ဦးေဆာင္သူ Rohan Gunaratna တစ္ဦးတည္းသာ ဒီအမည္ကုိ အသံုးျပဳေဖာ္ျပထားတာရိွပါတယ္။ မၾကားေသးမီက အစီရင္ခံစာတစ္ေစာင္ထဲမွာ “ျမန္မာမြတ္စ္လင္မ္စစ္တပ္ Myanmar Muslim Army (MMA) လုိ႔ေခၚတဲ့ အုပ္စုသစ္တစ္ခု ထြက္ေပၚျခင္းနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ထိုင္းနယ္ေျမထဲမွာ ျမန္မာမြတ္စ္လင္မ္ေတြ အတြက္ သင္တန္းေပးတယ္ဆိုၿပီး အတည္မျပဳႏိုင္တဲ့ သတင္းေတြေတာ့ ရိွပါတယ္” လို႔ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
အေမရိကန္ျပည္ထဲေရး ႒ာနေျပာေရးဆိုခြင့္ရိွသူ အင္တာဗ်ဴး တစ္ခုမွာေျပာၾကားတာက အေမရိကန္ အစိုးရအေနနဲ႔ Gunaratna ရဲ႕ေရးသားခ်က္မွအပ အျခားသတင္းအခ်က္အလက္ ဘာမွ် မရိွပါဘူးတဲ့။ အေရွ႕ေတာင္အာရွ လံုၿခံဳေရးနဲ႔ႏိုင္ငံေရးကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္ Zachary Abuza ကလည္း အဲ့ဒီ Myanmar Muslim Army ဆိုတာကို မၾကားဖူးခဲ့ပါဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ “ဒီစကားသံေတြက ကၽြန္ေတာ့္အဖို႔ လီဆည္ခ်က္ေတြလို႔ပဲ ျမင္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ကိုတိုက္ခိုက္ေနတဲ့ ဘယ္အဖြဲ႕ျဖစ္ျဖစ္ စစ္အစိုးရရဲ႕ အလိုက်အသံုးအႏႈန္း “ျမန္မာ” ဆိုတာကို အသံုးျပဳမယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ မယံုရဲရဲပါပဲဗ်” လို႔ သူကေျပာပါတယ္။ “ျမန္မာ” ဆိုတာ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္မွာ စစ္အစိုးရက တိုင္းျပည္နာမည္ “Burma” ကို အစားထိုးကင္ပြန္းတပ္လိုက္တဲ့ ေ၀ါဟာရျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ Abuza က “ဒီအမည္နာမနဲ႔ တပ္မေတာ္(ျမန္မာစစ္တပ္)ရဲ႕ေနာက္ေၾကာင္းကို ေျခရာခံၾကည့္ယင္ ႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းမႈအားျဖင့္ ၀န္ခံခ်က္ေတြကို ထုတ္ျပတာျဖစ္ေၾကာင္း ျဖစ္ႏိုင္ေခ်သိပ္မ်ားေနပါၿပီ” လို႔ ျဖည့္စြက္ေျပာျပခဲ့တယ္။
အမႈသံုးခုမွာပါ၀င္ေနတဲ့ အသက္ ၄၄ ႏွစ္အရြယ္ လုပ္ငန္းရွင္ ဦးခင္ေမာင္ေရႊ(ယူစုဖ္)ကို MMA တည္ေထာင္ေရးမွာကူညီသူအျဖစ္ စြပ္စြဲထားပါတယ္။ သူ႔ကို ၿပီးခဲ့တဲ့ေအာက္တိုဘာလက မႏၲေလးမွာ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခဲ့ျခင္းျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ သူ႔ေရွ႕ေန ဦးေအာင္ႏိုင္စိုးက သူ႔အမႈသည္ကို စစ္တပ္ထိန္းသိမ္းစဥ္ ၀န္ခံခ်က္ တစ္ခုတည္းအေပၚမူတည္ၿပီး အမႈ တည္ေဆာက္ခဲ့ေၾကာင္း၊ အျခားအေထာက္အထား ဆိုလို႔ တစ္စံုတစ္ရာမရိွေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။
ဒီအမႈေတြထဲက စြဲခ်က္မ်ားကို အေရးေပၚစီမံမႈဥပေဒလို႔ဆိုၿပီး ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး႒ာနက က်ားကန္ေပးထားပါတယ္။ ဒီလိုစြဲခ်က္နဲ႔စီရင္ဖို႔ ၀န္ႀကီးကိုယ္တိုင္လက္မွတ္ထိုးထုတ္ျပန္ခ်က္ အေထာက္အထားေတြကို The Intercept က ရရိွထားပါတယ္။ “အစြပ္စြဲခံရသူအဖို႔ အႀကီးစား၀န္ထုပ္ႀကီး ျဖစ္ရတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ၀န္ႀကီးအမိန္႔ကိုမလိုက္နာျခင္းရဲ႕ဆိုးက်ဳိးကို တရားရံုးက ေၾကာက္ေနလို႔ျဖစ္ပါတယ္” လို႔ ဦးေအာင္ႏိုင္စိုးက ဆိုပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတရားစီရင္ေရးစနစ္နဲ႔စပ္လ်ဥ္းၿပီး ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီး႒ာနရဲ႕ တိုက္ရိုက္လက္လွ်ဳိပတ္သက္မႈက ေသြးရိုးသားရိုးကိစၥ တစ္ရပ္ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါဟာ ျမန္မာ့လူမႈေရးရာအေပါင္းအေပၚ စစ္တပ္က ဆက္လက္ၿပီး အာဏာသံုး အသံုးခ်ေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပေနျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒထဲမွာ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးက စစ္တပ္ရဲ႕အဖြဲ႕၀င္ျဖစ္ရမယ္၊ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ရဲ႕ အသိအမွတ္ျပဳ တင္သြင္းသူျဖစ္ရမယ္လို႔ ထည့္သြင္းထားတယ္။ ျပည္သူေတြ ပါ၀င္လို႔မရေအာင္ စနစ္တက် စီမံကာကြယ္ထားတာပါ။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ထုတ္ International Commission of Jurists ရဲ႕အစီရင္ခံစာထဲမွာ “တရားသူႀကီးမ်ားအေပၚ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ စစ္ေရးအရ ၾသဇာလႊမ္းမိုးျခင္းက ေရွ႕ေနေရွ႕ရပ္ေတြကို သူတို႔ရဲ႕သက္ေမြးမႈလုပ္ငန္း ထိေရာက္ပီျပင္ေအာင္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္စြမ္းအတြက္ အဓိကအတားအဆီးလုပ္ငန္းစဥ္ ျဖစ္ေနေစတယ္။ ဒီသေဘာသဘာ၀ေၾကာင့္ တရားသူႀကီးေတြဟာ အစိုးရနဲ႔စစ္တပ္ အာဏာပိုင္ေတြဆီကလာတဲ့ အမိန္႔ေပၚအေျခခံၿပီး စီရင္ခ်က္ေတြ ခ်မွတ္ေနၾကတယ္” လို႔ မွတ္ခ်က္ျပဳထားပါတယ္။
ရန္ကုန္မွာ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ေနာက္ထပ္အမႈတစ္ခုကေတာ့ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ဖို႔ စီစဥ္ေနတယ္ဆိုၿပီး မြတ္စ္လင္မ္ေတြကို ယိုးစြပ္ထားျခင္းျဖစ္တယ္။ ယမန္ႏွစ္စက္တင္ဘာလမွာ ေျမၾသဇာပစၥည္း တရားမ၀င္တင္သြင္းမႈနဲ႔ မြတ္စ္လင္မ္ငါးဦးကို ဖမ္းဆီးခဲ့တယ္။ အဲ့ဒီေျမၾသဇာေတြကို ျမန္မာႏို္င္ငံထဲ လက္လုပ္ဗံုး အမ်ားအျပားျပဳလုပ္ဆင္ယင္ဖို႔ ရည္ရြယ္တယ္ဆိုၿပီး စြဲခ်က္တင္ထားပါတယ္။
အစြပ္ခံထားရသူတစ္ဦးဟာ ေနာက္ထပ ္တရားလိုတစ္ဦးဆီက ေျမၾသဇာ၀ယ္ယူေရာင္းခ်တဲ့ ေစ်း ဆိုင္ပိုင္ရွင္သာျဖစ္တယ္လို႔ သူ႔ေရွ႕ေနထံကတစ္ဆင့္ သိခဲ့ရပါတယ္။
ICJ ရဲ႕ အာရွ၊ ပစိဖိတ္ဒါရိုက္တာ Sam Zarifi က “အမႈေတြကိုရင္ဆိုင္ရာမွာ အစြပ္စြဲခံ(တရားလို)ေတြ တရားမွ်တစြာအေရးဆိုႏိုင္ခြင့္ အတြက္ အရာရာကိုေၾကာက္ေနရတယ္။ ရဲအေရးပိုင္အမႈေတြမွာေရာ ႏို္င္ငံေရးအမႈေတြမွာပါ လြတ္လပ္စြာတရားစီရင္ေရးက အစိုးရရဲ႕မလိုလားအပ္တဲ့ ၾသဇာအာဏာ၊ ပါ၀င္စြက္ဖက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ေပ်ာ့ညံ့ေဖ်ာ့ေတာ့သြားရတယ္” လို႔ ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။
သံသယပုဒ္မတပ္ခံရသူမ်ားကို စစ္တပ္က သံုးလေလာက္ ထိန္းသိမ္းထားၿပီး အဲ့လို၀န္ခံခ်က္ေတြထြက္ဖို႔ ႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းခဲ့ေၾကာင္း ေရွ႕ေန ဦးေရာဘတ္စန္းေအာင္က ေျပာၾကားပါတယ္။ ဒီေဆာင္းပါးေရးျဖစ္ဖို႔ အင္တာဗ်ဴးခဲ့တဲ့ အျခားေရွ႕ေနမ်ားအတိုင္း သူက ေျမၾသဇာပစၥည္းနဲ႔ ၀န္ခံခ်က္ေတြကလြဲၿပီး အၾကမ္းဖက္ အစီအစဥ္လုပ္တဲ့ အေထာက္အထား တစ္စံုတစ္ရာမွ ရိွမေနဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕အျမင္ကို ေမးျမန္းတဲ့အခါ ဦးေရာဘတ္စန္းေအာင္က မဆိုစေလာက္ေသာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ ေျဖၾကားလိုက္ပါတယ္။
“ကၽြန္ေတာ္ ဒီအမႈကိုလိုက္တာ ႏိုင္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ တကယ္လို႔ တရားသူႀကီးက ဥပေဒအတိုင္း ေဆာင္ရြက္ရင္ ကၽြန္ေတာ္ အႏိုင္ရပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ ဥပေဒလမ္းေၾကာင္းအတိုင္း ေဆာင္ရြက္သြားဖို႔ မရိွပါဘူး”။
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
ဘန္ေကာက္အေျခစိုက္ ဂ်ာနယ္လစ္ Carlos Sardiña Galache ႏွင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွအေရး ၂၅ ႏွစ္တာေလ့လာသူ Veronica Pedrosa တို႔ေရးသားေသာ In Myanmar, Muslims Arrested for Joining Terror Group That Doesn’t Exist ကို “ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္” မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုသည္။
ဓါတ္ပံုအညႊန္း ရွမ္းျပည္နယ္ ကြန္ဟိန္းၿမိဳ႕မွာ မဂၤလာေဆာင္တဲ့ သတို႔သမီးနဲ႔ သတို႔သား၊ အပါအဝင္ မြတ္စလင္မ္ အေယာက္ ၂၀ ကို လက္နက္ကိုင္ အဖြဲမ်ားနဲ႔ ဆက္သြယ္ဆိုျပိး ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီ ၁၂ ရက္ေန႔က ေထာင္ဒဏ္ႏွစ္ရွည္မ်ားခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။- ဇန္နဝါရီလ ၁၁ ရက္ေန႔က စြပ္စြဲခံရသူမ်ားကို အမိန္႔ခ်မွတ္ရန္ တရားရံုးသို႔ ေခၚေဆာင္လာစဥ္ (Photo Credit- 7Day)
Facebook
Twitter
0 comments:
Note: only a member of this blog may post a comment.